|
سَيَقُولُ السُّفَهَاء مِنَ النَّاسِ مَا وَلاَّهُمْ عَن قِبْلَتِهِمُ الَّتِي كَانُواْ عَلَيْهَا
(Одамлардан ақлсизлари: «Улар (мусулмонлар)ни илгари қараган қиблаларидан қандай нарса юз ўгиртирди?» — дейдилар) оятида ҳам шундай ҳолат бор. Оятнинг мазмуни бу гап Аллоҳ уларни қиблаларидан бурганидан кейин яъни
قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاء فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضَاهَا
(гоҳо юзингиз самода кезганини кўрамиз. Бас, албатта Биз сизни ўзингиз рози бўлган қиблага бурамиз) оятидан кейин айтилганини тақозо қилади.
Тақдим ва таъхир қоидаси араб тили қоидаларига кўра, ўзига яраша бир ҳикматли мақсадда қўлланади. Мана шу ердаги тақдим ва таъхир қоидасини синчиклаб ўрганадиган бўлсак, унинг Аллоҳнинг ҳукмига эътироз билдираётган анави аҳмоқларнинг воқеини фош этиш учун ишлатилгани аён бўлади. Зеро, холис ниятли чин мўминлар Аллоҳнинг буйруқларини мутлақо эътироз билдирмасдан қабул қиладилар.
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ
– „Аллоҳ ва Унинг пайғамбари бир ишни ҳукм қилган — буюрган вақтида бирон мўмин ва мўмина учун (Аллоҳнинг ҳукмини қўйиб) ўз ишларидан ихтиёр қилиш жоиз эмасдир“. [33:36]
Шунинг учун Аллоҳ Таоло бу оятларда Аллоҳнинг қиблани бир томондан бошқа томонга ўзгартириш ҳақидаги ҳукмига, буйруғига эътироз билдирувчиларнинг нақадар аҳмоқлигини баён қиляпти. Бу ерда гап Аллоҳ Таолонинг бир буйруқни бекор қилиб, унинг ўрнига бошқа бир буйруқни бериши устида эмас, балки Аллоҳнинг буйруғига эътироз билдириш масаласи устида боряпти.
Қиблани бир томондан бошқа томонга ўзгартириш ёки ўзгартирмаслик Аллоҳнинг иши. Аллоҳ машриқу мағрибнинг Эгасидир. Ўз мулкида Ўзи истаган буйруқни чиқараверади.
لَا يُسْأَلُ عَمَّا يَفْعَلُ وَهُمْ يُسْأَلُونَ
– „У Ўзи қиладиган бирон нарса ҳақида масъул бўлмас, улар (яъни бандалар эса қиладиган ҳар бир иш-амаллари хусусида) масъул бўлурлар“. [21:23]
Аллоҳнинг фармони ҳақиқатдир, ҳидоятдир, унга эргашган одам ҳидоят топади.
يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
(У Ўзи хоҳлаган кишиларни ҳақ йўлга ҳидоят қилади). Аллоҳнинг буйруғига эътироз билдирган, ҳар хил тутуриқсиз гапларни айтган кимса ҳалокатга юз тутган аҳмоқдир.
34-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208